Αλλη μια εικασία (κατά κάποιους βεβαιότητα) ότι ο τάφος του Μεγάλου Αλεξάνδρου βρίσκεται στον τύμβο που αποκαλύφθηκε και ανασκάπτεται στην Αμφίπολη Σερρών, υποβαθμίστηκε, ευτυχώς, αρμοδίως. Διαφορετικά, είναι δυνατόν να είχαμε το προ εικοσαετίας και πλέον παραλήρημα με την ανακοίνωση ότι ο θρυλικός τάφος βρίσκεται στην αιγυπτιακή έρημο Σίβα (ή Σίουα), 620 χιλιόμετρα από το Κάιρο, όπου στην αρχαιότητα ήταν το περίφημο Μαντείο του Αμμωνα Δία, ερείπια του οποίου σώζονται ώς τις μέρες μας.
Ηταν η αρχαιολόγος Λιάνα Σουβαλτζή, η οποία, με άδεια των αιγυπτιακών αρχών, έκανε ανασκαφές, που την οδήγησαν στο συμπέρασμα και στην ανακοίνωση, τον Φεβρουάριο του 1992, σε επιστημονικό συνέδριο στο Κάιρο, ότι βρήκε τον τάφο του Μεγάλου Αλεξάνδρου.
Πανηγυρισμοί στην Ελλάδα, με εντυπωσιακά δημοσιεύματα για το νέο που, αν ανταποκρινόταν στην πραγματικότητα, θα επρόκειτο για μία από τις μεγαλύτερες αρχαιολογικές ανακαλύψεις διεθνώς –και ποιος τη χάρη μας.
Στον Αμμωνα
Το πράγμα όμως, όπως φαίνεται, ενόχλησε τις αιγυπτιακές αρχές, που απαγόρευσαν στην κυρία Σουβαλτζή τη συνέχιση των ανασκαφών, καθώς απέκλειαν την πιθανότατα να έχει ταφεί εκεί ο βασιλιάς, προς μεγάλη απογοήτευση της αρχαιολόγου (δεν τη βοήθησε -διατείνεται- και η τότε κυβέρνηση Σημίτη) και των υποστηρικτών της (μεταξύ των οποίων ο νυν υπουργός Υγείας Αδωνις Γεωργιάδης, ως εκδότης τότε του περιοδικού «Ελληνική Αγωγή»).
Κατά τας γραφάς, ο Μέγας Αλέξανδρος είχε επισκεφθεί, σ’ ένα κοπιαστικό ταξίδι το 332 π.Χ., το Μαντείο του Αμμωνα Δία (με τον οποίο, όπως του είχε εξομολογηθεί η μητέρα του Ολυμπιάδα, τον είχε αποκτήσει, και όχι με τον δολοφονημένο θνητό βασιλιά Φίλιππο B’), για να μάθει από τον μάντη τι του μελλόταν. Τι ειπώθηκε μεταξύ τους παρέμεινε άγνωστο. Εκεί πάντως, λέγεται, δηλώθηκε η επιθυμία του, όταν πεθάνει, να ταφεί -στην οποία προφανώς βασίστηκε και η αρχαιολόγος για τις ανασκαφές της.
Τώρα, γιατί μπαίνω στη μέση; Επειδή, με την ευκαιρία της Αμφίπολης, θυμήθηκα το ταξίδι που είχα κάνει τον Σεπτέμβριο του 1992 στη Σίβα, ακολουθώντας το συνεργείο του αρχιτέκτονα Νίκου Σοφιανού, που γύριζε μια σειρά ντοκιμαντέρ, βασισμένη στις διαδρομές του μεγάλου στρατηλάτη (έχουν ήδη προβληθεί επανειλημμένα από την τηλεόραση). Και βρέθηκα σ’ εκείνη την όαση –μια περιοχή σε πρωτόγονη κατάσταση. Εκεί συναντήσαμε και την κυρία Σουβαλτζή, η οποία όμως αρνήθηκε να δώσει οποιαδήποτε πληροφορία, επικαλούμενη απαγόρευση των αιγυπτιακών αρχών. Στη σύντομη συνομιλία μας πάντως έκανε μια σημαντική υποχώρηση: «Δεν μπορώ να πω με βεβαιότητα ότι είναι θαμμένος εδώ, αλλά σίγουρα ο τάφος κατασκευάστηκε γι’ αυτόν». Το πιθανότερο είναι ότι κάτι υπάρχει, αλλά σίγουρα όχι το επιθυμούμενο. Ακολούθησε σειρά δημοσιευμάτων μου στην «Ελευθεροτυπία», τα οποία ταυτίζονταν με την άποψη των ειδικών που απέκλειαν το ενδεχόμενο να βρίσκεται εκεί ο τάφος. Και πού να τα επαναλαμβάνω τώρα…
Στα χρυσά
Και μόνο αν διαβάσει κάποιος την περιγραφή της κηδείας από τον ιστορικό Διόδωρο Σικελιώτη (την είχα σ’ εκείνα τα δημοσιεύματα), θα πεισθεί ότι ο τάφος και το φέρετρο με τον ταριχευμένο βασιλιά θα πρέπει να ήταν το όνειρο κάθε φιλότιμου αρχαιολόγου και τυμβωρύχου. Συνοπτικά: Το φέρετρο με τη βουτηγμένη σε σπάνια μυρωδικά σορό ήταν από σφυρήλατο χρυσάφι. Το σκέπαζε ένα πορφυρό κάλυμμα με χρυσά κεντήματα. Και από κοντά ένας μικρός χρυσός ναός με ιωνικούς κίονες γεμάτους ένθετα πετράδια. Την είσοδο του ναού «φρουρούσαν» χρυσά λιοντάρια.
Συνεχίζοντας, ο Διόδωρος αναφέρει πως η πομπή, με επικεφαλής την άμαξα με τη σορό, που έσερναν 64 άλογα, συνοδευόμενα από Μακεδόνες και Πέρσες φρουρούς, ξεπερνάει κάθε περιγραφή. Χιλιάδες κόσμου συγκεντρώνονταν στο πέρασμά της, αποδίδοντας τον ύστατο χαιρετισμό στον μεγάλο Μακεδόνα, με επιτάφιες τελετές και θυσίες.
Δύο χιλιάδες χιλιόμετρα διέσχισε η πομπή από τη Βαβυλώνα ώς την Αλεξάνδρεια (εκεί που θεωρείται ότι ετάφη), δύο χρόνια μετά τον θάνατό του, που τον βρήκε το 323 π.Χ. (πριν δηλαδή από 2.336 χρόνια, αν τα λογαριάζω σωστά), στα 33 του.
Αυτά, εν ολίγοις, από αυτή τη σελίδα σχετικά με το παραμύθι του Μεγάλου Αλεξάνδρου και τον τάφο του, που κάθε τόσο συντηρείται από μια νέα πτυχή
Στο πλαίσιο
Οντως, τα ’χουν κάνει μαντάρα οι κυβερνώντες –και τα χειρότερα, απ’ ό,τι δηλώνεται απ’ όλες τις πλευρές, έπονται. Απαντοχή, οι διεκδικούντες τη διαδοχή, οι οποίοι θα πρέπει να γίνουν πιο σαφείς. Καλές οι καταγγελίες και οι αρές, αλλά οι λύσεις θα πρέπει να είναι συγκεκριμένες και πειστικές. «Αριστερά σημαίνει διαρκής ευαισθησία», έλεγε ο Γιώργος Ιωάννου –ας μην τη στραπατσάρουμε άλλο.
Νομικός και λόγιος με πλούσιο συγγραφικό έργο, όχι μόνο στην ειδικότητά του αλλά και στη λογοτεχνία, ο Παναγιώτης Σκούφης κυκλοφόρησε πρόσφατα τον α' τόμο του αυτοβιογραφικού του βιβλίου «Σταυροδρόμια της ζωής». Οπου όσα γλαφυρά καταγράφονται, αναγνωρίζονται όχι μόνο ως βιώματα του συγγραφέα, αλλά γενικά και άλλων ανθρώπων του πολύπαθου αυτού τόπου που, παρ’ όλα τα δεινά, εξακολουθεί να υπάρχει… (Ως εκ τούτου και το… παρήγορο: δεν ζούμε τα χειρότερα –χωρίς να σημαίνει ότι πρέπει να τα υποστούμε).
Δεν τα πήγα ποτέ καλά με τα μαθηματικά (ίσως επειδή δεν μου έλαχαν εμπνευσμένοι δάσκαλοι) και γενικά με τους αριθμούς. Διάβασα όμως με ενδιαφέρον το βιβλίο του Ελπιδοφόρου Ιντζέμπελη «Η τελευταία εξίσωση του Κωνσταντίνου Καραθεοδωρή» (εκδ. «Στοχαστής»), «γκουρού» των απανταχού μαθηματικών. Γεννημένος στο Βερολίνο το 1873, με λαμπρές σπουδές και επιδόσεις, ο Καραθεοδωρή, καλοδεχούμενος στο εξωτερικό, όπου πέρασε τα περισσότερα χρόνια ώς τον θάνατό του το 1950, δεινοπάθησε όσες φορές δέχθηκε να υπηρετήσει τον τόπο του –τα γνωστά… Κι αν το εν λόγω πόνημα κράτησε εμένα, πόσο μάλιστα τους επαΐοντες.
ΚΑΙ… Οι πιο πιστοί αναγνώστες μας: Αυτοί που βεβαιώνουν ότι μας διαβάζουν, ακόμα κι όταν δεν γράφουμε.
dghionis@otenet.gr
