5 Δεκεμβρίου 2014

Ιζαμπέλ ντος Σάντος: H «βασίλισσα» της Αφρικής που κάνει μπίζνες στην Αγκόλα

Ιζαμπέλ ντος Σάντος: H «βασίλισσα» της Αφρικής που κάνει μπίζνες στην Αγκόλα

Αθήνα
Λέγεται ότι στον γάμο της με τον συλλέκτη έργων τέχνης οι καλεσμένοι ξεπέρασαν τους 800, μεταξύ αυτών και πρόεδροι χωρών της Αφρικής. Λέγεται ότι είναι η πλουσιότερη γυναίκα της Αφρικής, έστω και αν ακόμα και το έμπειρο Forbes δυσκολεύεται να μετρήσει τον πλούτο της.

Ο λόγος για την Ιζαμπέλ ντος Σάντος, την κόρη του προέδρου της Αγκόλα, του ανθρώπου που κυβερνά την πρώην πορτογαλική αποικία από το 1979.

Η Ιζαμπέλ γεννήθηκε το 1973 στο Μπακού του Αζερμπαϊτζάν της ΕΣΣΔ. Ο νεαρός πατέρας της ήταν τότε μέλος του Λαϊκού Κινήματος για την Απελευθέρωση της Αγκόλα και ζούσε στην Σοβιετική Ένωση, όπου επίσης σπούδασε.

Από τον πρώτο του γάμο με την ρωσίδα σκακίστρια Τατιάνα Κουκάνοβα, γεννήθηκε η Ιζαμπέλ.

Όταν χώρισαν οι γονείς της, η Ιζαμπέλ εγκαταστάθηκε με την μητέρα της στο Λονδίνο. Σπούδασε μηχανικός στο King's College και αργότερα γνώρισε τον σύζυγό της. Παντρεύτηκαν το 2002.

Η πρώτη επιχειρηματική της δραστηριότητα ήταν ένα night club στην Λουάντα, πρωτεύουσα της αφρικανικής χώρας.

Όπως βέβαια παρατηρεί ο δημοσιογράφος της El Pais, τα έσοδα από μια τέτοια επιχείρηση δύσκολα μπορούν να σε κάνουν την πλουσιότερη γυναίκα της Αφρικής.

«Τα κέρδη από τα ποτά δεν φτάνουν για να αποκτήσεις σε 15 χρόνια, τράπεζες, βιομηχανίες τσιμέντου, τηλεοπτικούς σταθμούς, πρατήρια βενζίνης ή να κάνεις πρόταση ύψους 1,2 δισ, ευρώ για την αγορά των δικαιωμάτων ψήφου που κατέχει η πορτογαλική εταιρεία τηλεπικοινωνιών SGPS στην βραζιλιάνικη εταιρεία 'oi'.»

Ο δημοσιογράφος Ραφαέλ Μάρκες, ο οποίος μπήκε στη φυλακή το 1999 για την κριτική που ασκούσε στον πρόεδρο της Αγκόλα, έγραψε στο Forbes ένα άρθρο στο οποίο εξηγούσε πώς η νεαρή Ιζαμπέλ απέκτησε περιουσία 3 δισ. ευρώ σε μια χώρα όπου πολλοί ζουν με 2 δολάρια την ημέρα.

Η μέθοδος έχει δύο σκέλη: είτε γίνεται μέτοχος σε μια ξένη εταιρεία που χρειάζεται άδεια για να κάνει μπίζνες στην Αγκόλα είτε μέσω της εταιρείας παραχώρησης, η οποία ιδρύεται με Προεδρικό Διάταγμα του πατέρα της.

Έτσι κι αλλιώς η «κόκκινη» ιδεολογία με την οποία γαλουχήθηκε ο πατέρας της στην ΕΣΣΔ, έδωσε από τα τέλη της δεκαετίας του 1990 τη θέση της στον καπιταλισμό: Η Αγκόλα κάνει μπίζνες με το ξένο κεφάλαιο που θέλει να εκμεταλλευθεί τον αστείρευτο φυσικό πλούτο της χώρας. Δεν ήταν τυχαία επί 500 χρόνια αποικία των πορτογάλων.

Χαρακτηριστικά παραδείγματα, η κρατική εταιρεία διαμαντιών Endiama, στην οποία η Ιζαμπέλ κατέχει το 25%. Ή η τσιμεντοβιομηχανία Cimangola, την οποία επίσης ελέγχει. Σε μια χώρα με υψηλούς ρυθμούς ανάπτυξης, το τσιμέντο είναι επένδυση.

Επίσης, στα τέλη της δεκαετίας του 1990, πάντα με Προεδρικό Διάταγμα, ιδρύθηκε η πρώτη ιδιωτική εταιρεία τηλεφωνίας, η Unitel (με συμμετοχή και της πορτογαλικής ΡΤ).

To 2001 μπήκε και στην κινητή τηλεφωνία με κύριο μέτοχο (25%) την Ιζαμπέλ. H Unitel έχει 10 εκατομμύρια συνδρομητές (τον μισό σχεδόν πληθυσμό της χώρας), τεράστια κέρδη και ακόμα μεγαλύτερη διάθεση επένδυσης σε γειτονικές χώρες της Αφρικής.

Kαι αν ακόμα η Αγκόλα υπήρξε αποικία της Πορτογαλίας ή βυθίστηκε σε εμφύλιο πόλεμο μέχρι τελικά να γίνει ανεξάρτητη, οι μπίζνες με τους εύπορους πορτογάλους δεν σταματούν.

Χαρακτηριστικό παράδειγμα ο Αμέρικο Αμορίμ, ένας από τους πλουσιότερους πορτογάλους επιχειρηματίες, γνωστός και ως «βασιλιάς του φελλού». Ο Αμορίμ είδε πολλές ευκαιρίες στην πρώην αποικία της πατρίδας του.

Ο τρόπος, γνωστός: η κυβέρνηση τού έδωσε άδεια για τη λειτουργία ιδιωτικής τράπεζας (BIC), στο μετοχολόγιο της οποίας εμφανίζεται με 25% η Ιζαμπέλ.

Μετά ο Αμορίμ πούλησε το μερίδιό του στην Ιζαμπέλ, η οποία πλέον κατέχει το 42,5% της μεγαλύτερης πλέον τράπεζας της αφρικανικής χώρας.

Mε ανάλογες μεθόδους και πάντα με τη συνδρομή του συγκεκριμένου επιχειρηματία, η Ιζαμπέλ έφτασε να κατέχει το 20% της πορτογαλικής τράπεζας PBI, όπως και το 7% του πορτογαλικού ενεργειακού κολοσσού Galp.

H Ιζαμπέλ, μητέρα τριών παιδιών, απορρίπτει τις κατηγορίες ότι πλούτισε επειδή ο πατέρας της είναι στην εξουσία εδώ και 35 χρόνια.

Σε μια από τις σπάνιες συνεντεύξεις της στους Financial Times, υπενθύμισε στον δημοσιογράφο Τομ Μπέρτζις ότι σε ηλικία 6 ετών πωλούσε αβγά. Του είπε επίσης ότι καλά δικτυωμένοι άνθρωποι υπάρχουν πολλοί, αλλά είναι λίγοι αυτοί που ξέρουν να κάνουν μπίζνες.

Λεπτομέρεια: η συνέντευξη έγινε στη διάρκεια γεύματος με τον δημοσιογράφο. Η εφημερίδα πλήρωσε 250 ευρώ στο εστιατόριο για ένα πιάτο με πατάτες. Αυτό παρήγγειλε η Ιζαμπέλ.

Ο σύζυγός της πάντως φαίνεται να γνωρίζει καλύτερα το μυστικό της επιτυχίας της: «Είναι πολύ ήρεμη, πολύ σταθερή και της αρέσει να έχει μια μακροπρόθεσμη προοπτική. Έχει τα τρία χαρακτηριστικά που την κάνουν τη μεγάλη δύναμη της Αγκόλα: αυτοπεποίθηση, σταθερότητα, φιλοδοξία.»

Επιμέλεια: Απόστολος Ρουμπάνης
Newsroom ΔΟΛ